སྨར་ཁམས་ནས་ནང་བསྟན་སྐུ་བརྙན་གྱི་བྲག་བརྐོས་རི་མོ་3གསར་དུ་རྙེད།

རྩོམ་པ་པོ།     ཡིག་བསྒྱུར།       དུས་ཚོད།   2023-04-18   རྩོམ་ཁུངས།    藏地阳光

    གསར་འགོད་པས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་ཞིབ་འཇུག་ཁང་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་བྲག་ཕུག་དགོན་སྡེ(རྡོ་བརྐོས)ལ་ཆེད་དོན་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་རིང་། གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་པས་བོད་ལྗོངས་ཤར་རྒྱུད་ཀྱི་ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་སྨར་ཁམས་རྫོང་ཁོངས་ནས་བོད་ཀྱི་ནང་བསྟན་སྐུ་བརྙན་གྱི་དཔེ་མཚོན་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་བྲག་བརྐོས་རི་མོ3གསར་རྙེད་བྱུང་ཡོད།

ལས་དོན་མི་སྣས་བྲག་བརྐོས་སྐུ་བརྙན་ལ་བརྟག་དཔྱད་ཐོ་འགོད་བྱེད་བཞིན་པ།

(左)工作人员正在对查果西沟B点摩崖石刻造像进行调查记录,(右)该摩崖石刻造像现状。(资料图片由西藏自治区文物保护研究所提供)
    ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན།  2021ལོར། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་ཞིབ་འཇུག་ཁང་དང་།  སྨར་ཁམས་རྫོང་རིག་གནས་ཅུས།  དེ་བཞིན་ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་ཞིབ་འཇུག་ཁང་བཅས་ལས་གྲུབ་པའི་བརྟག་དཔྱད་ཚོགས་ཆུང་གིས་སྨར་ཁམས་རྫོང་འཇང་མི་རིགས་ཞང་ལྕང་ལུང་གྲོང་ཚོ་དང་སྤང་མདའ་ཞང་ལྷ་མདུན་གྲོང་ཚོའི་ས་ཁོངས་ནས་བྲག་བརྐོས་རི་མོ་ཁག་གསུམ་དང་ཁྱོན་བྲག་བརྐོས་སྐུ་བརྙན11གསར་རྙེད་བྱུང་བའི་ནང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་སྐུ་བརྙན10ནི་བོད་ཀྱི་ནང་བསྟན་སྐུ་བརྙན་གྱི་དཔེ་མཚོན་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པ་རེད།
    བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་ཞིབ་འཇུག་ཁང་རིག་དངོས་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་གི་ལས་དོན་མི་སྣ་འཕྲིན་ལས་ཚེ་རིང་གིས།  སྨར་ཁམས་རྫོང་རིག་གནས་ཅུས་ཀྱི་ལས་དོན་མི་སྣས་མཁོ་འདོན་བྱས་པའི་ཁུངས་སྣེ་གཞིར་བཟུང་།  གནའ་རྫས་རྟོག་ཞིབ་མི་སྣས་བྲག་བརྐོས་སྐུ་བརྙན་དེ་དག་དང་བོད་ལྗོངས་ཤར་རྒྱུད་ཀྱི་བོད་ཀྱི་བྲག་བརྐོས་སྐུ་བརྙན་བར་ཐུན་མོང་གི་ཆ་ངེས་ཅན་ལྡན་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བ་མ་ཟད་རང་ཉིད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱང་མངོན་ཡོད། དེ་དག་གི་ཁྲོད་ཞྭ་ཙོག་དང་སྒོར་དབྱིབས་ཨ་ལོང་ཆེན་པོ་སོགས་དང་འདྲ་བའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་མཚོན་ཚུལ་གསར་པ་ཡོད་ལ། ད་དུང་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དང་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་སོགས་མཐོང་དཀོན་པའི་བརྗོད་གཞི་ཡང་ཡོད།
ལྷ་མདུན་གྲོང་ཚོའི་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་སྐུ་བརྙན།

(左)查果西沟B点摩崖石刻造像分布示意图,(右)然堆村骑狮文殊像。(摩崖石刻局部线图由西藏自治区文物研究所提供)

    འཕྲིན་ལས་ཚེ་རིང་གིས“རྩ་ཆེའི་བྲག་བརྐོས་རི་མོ་དེ་དག་ལས་བོད་ཀྱི་ནང་བསྟན་སྐུ་བརྙན་གྱི་བར་མཐོངས་ཁྱབ་ཚུལ་དང་། སྒྱུ་རྩལ་རྒྱུན་འཛིན། བསམ་བློ་བརྒྱུད་བསྒྲགས་སོགས་ལ་སྔར་བས་ཞིབ་འཇུག་བྱ་རྒྱུར་དཔྱད་གཞི་གལ་ཆེན་མཁོ་འདོན་བྱས་ཡོད། དེའི་ཁྲོད་ང་ཚོས་ཐེག་ཆེན་ཆོས་རྗེ་དང་ཧྭ་ཡན་གྱི་བསམ་བློའི་ཤུགས་རྐྱེན་འོག་ཐོན་པའི་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་དང་ཐེག་པ་སྐལ་བཟང་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་བརྙན་གསར་རྙེད་བྱུང་བ་དེས་ཐང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་རྒྱ་བོད་རིག་གནས་སྤེལ་རེས་དང་ཐང་བོད་གནའ་ལམ་ཞིབ་འཇུག་ལ་སྔར་བས་སྐུལ་འདེད་གཏོང་རྒྱུར་རིག་གཞུང་གི་རིན་ཐང་གལ་ཆེན་ལྡན”ཞེས་བཤད།

    བོད་ལྗོངས་ཀྱི་བྲག་ཕུག་དགོན་སྡེ་དང་བྲག་བརྐོས་སྐུ་བརྙན་ལ2020ལོའི་ཟླ12པ་ནས་བཟུང་ཆེད་དོན་བརྟག་དཔྱད་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཤིང་། གཞི་གྲངས་ལས་མངོན་པར། མིག་སྔའི་བར་བོད་ལྗོངས་ཀྱིས་རིམ་རྩིས་བྱས་ན་བྲག་ཕུག་དགོན་སྡེ་དང་བྲག་བརྐོས་སྐུ་བརྙན་ཁག227ལ་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པའི་ནང་། རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་གཙོ་གནད་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་ཚན་པ7དང་། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་རིམ་པའི་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་ཚན་པ23གྲོང་ཁྱེར་དང་རྫོང་རིམ་པའི་རིག་དངོས་སྲུང་སྐྱོབ་ཚན་པ48སྤྱིར་བཏང་རིག་དངོས་ས་ཚིགས199བཅས་ཡོད།


西藏石窟寺调查发现罕见吐蕃时期摩崖石刻

记者从西藏自治区文物保护研究所获悉,在开展全国石窟寺(石刻)专项调查期间,考古人员在西藏东部昌都市芒康县境内发现3处典型吐蕃佛教造像风格摩崖石刻。

据悉,2021年西藏自治区文物保护研究所、芒康县文化局及昌都市文物保护研究所组成的调查小组在芒康县纳西乡觉龙村、帮达乡然堆村境内发现3处,共计11尊摩崖石刻造像,其中10尊佛教造像为典型吐蕃佛教造像风格。

西藏自治区文物保护研究所文博馆员赤列次仁说,根据芒康县文化局工作人员提供的线索,考古人员发现这3处摩崖石刻造像与藏东吐蕃摩崖造像有一定共同性,但也表现出自身的独特性,它们当中既有疑似翻檐筒帽和并穿圆形大耳环等新的艺术表现形式,还有释迦牟尼佛、乘象普贤与骑狮文殊菩萨等较为罕见题材。

“这些弥足珍贵的摩崖石刻对于进一步研究吐蕃佛教造像的空间分布、艺术传承及思想传播等提供了重要资料。其中,我们明确发现了在大乘法华、华严思想影响下出现的骑狮文殊与乘象普贤两尊造像,这对于进一步推动唐代汉藏文化交流和唐蕃古道研究具有重要学术价值。”赤列次仁说。

西藏石窟寺及摩崖造像专项调查于2020年12月启动。数据显示,截至目前西藏已累计调查石窟寺及摩崖造像277处,其中全国重点文物保护单位7处、西藏自治区级文物保护单位23处,市县级文物保护单位48处,一般文物点199处。